Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.
qeyri-şüuri — z. <ər.> Düşünmədən, düşünülmədən, bilmədən; qeyri ixtiyari, qeyri iradi. Qeyri şüuri söyləmək. Qeyrişüuri halda demək. – Bəzən arxada qalan atlıya <atlılardan biri> acıqlanaraq, qeyrişüuri bir halda əlini qaldırıb çadırın zərli… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
ixtiyari — sif. <ər.> İnsanın öz iradə və arzusu ilə olan, baş verən; məcburi olmayan, iradi (qeyri ixtiyari ziddi). İnsan üçün səciyyəvi olan ixtiyari hərəkətlər şüurlu surətdə qarşıya qoyulmuş məqsədlə icra olunur. M. Məhərrəmov … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
biixtiyar — z. <fars. bi. . . və ər. ixtiyar> 1. İxtiyarsız, qeyri iradi, qeyri ixtiyari (olaraq), özü istəmədən, özündən asılı olmayaraq. Biixtiyar ağlamağa başladı. – Məstanə gözlərini görüb sərxoşam müdam; Biixtiyar sakini meyxanəyəm yenə. K..… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
diş — is. 1. Yeyilən şeyi tutmaq, dişləmək, xırdalamaq və çeynəmək üçün ağızda olan sümük törəmə. Uşağın dişi çıxır. Dişi ağrımaq. Dişi ilə tutmaq. Dişi ilə qoparmaq. Dişi qamaşmaq. Dişlərini xırçıldatmaq. Ağıl dişi – iyirmi yaşdan sonra çıxan axırıncı … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
bilaixtiyar — ə. ixtiyarsız, qeyri ixtiyari … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
bükülmək — f. 1. Qatlanmaq, əyilmək, bükük hala düşmək. Qəhrəman . . <Xavərin> dizlərinin büküldüyünü və qeyri ixtiyari yerə oturduğunu gördü. M. İ.. <Tamara:> Külək əsər, gül bükülər. S. V.. 2. Əyilmək, ikiqat olmaq, belini əymək. Beli bükülmək … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
gicişmə — 1. «Gicişmək»dən f. is. 2. is. Bədənin hər hansı bir yerində dərinin həssaslığının pozulması nəticəsində əmələ gələn qeyri ixtiyari qaşınma ehtiyacı. Bədənində gicişmə var … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
hıçqırıq — is. 1. Səsini içinə alıb ağlarkən boğazdan çıxan qırıq qırıq səslər; hıçqırtı. Qaraş yerində donub iztirab dolu lal gözlərlə atasının dalınca baxdığı halda, bu biri otaqdan Mayanın hıçqırıqlarını eşitdi. M. İ.. Sanki ürəklərdə qırıldı bir tel;… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
hərləmək — f. 1. Dairəvi şəkildə hərəkət etdirmək; fırlatmaq, dolandırmaq, hərləndirmək, aylandırmaq. Çarxı hərləmək. – Gözləri sevinclə gülən bir qız və oğlan çiyin ciyinə verərək qüvvətli əllərilə böyük bir təkəri hərləyir. M. İ.. Cavan fəhlə cəld bir… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
öskürək — is. Adətən nəfəs yollarının xəstələnməsi və ya qıcıqlanması ilə əlaqədar olaraq qeyri ixtiyari çıxarılan xırıltılı, xışıltılı səs; öskürtü. <O> cavab vermək istədi, lakin vərəm öskürəyi danışmağa macal vermədi. M. S. O.. Bir iki ağız quru… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
